Kliederkerk: Ga je mee?
Gefrustreerd het zoveelste artikel lezend over het verval van de democratie en de rechtstaat, was ik benieuwd of de kerken in Nederland het aandurven om actuele onderwerpen kritisch aan te snijden. Aangezien de bevrediging van mijn nieuwsgierigheid slechts de inspanning van een aantal muisklikken vergt, was het leed snel geschied, en vond ik helaas geen kritiek. Gelukkig hier en daar wel medeleven voor gedupeerde groepen, waaronder agrariërs.
Niet opgevend, ging ik opzoek naar de kleinste sprankjes van verzet binnen organisaties die in mijn optiek een baken van verzet zouden moeten zijn. Na een oppervlakkige inhoudelijke analyse, viel mij vooral het ontbreken van inhoudelijkheid op. Tijdens mijn online zoektocht belandde ik onder andere op de website van de Protestantse Kerk Nederland, de Rooms Katholieke kerk Nederland, de Gereformeerde Kerken en de Raad van Kerken. Hierbij viel mij op dat in tegenstelling tot de Protestantse kerken, de Rooms Katholieke kerk, althans de website hiervan, de politiek niet geheel schuwt en zich voorzichtig (niet kritisch) pro-Europees uitspreekt. Wellicht dat de hiërarchische structuur van deze kerk een rol speelt in dit verschil.
Gaandeweg mijn zoektocht bekroop mij het gevoel van een kerk met een gespleten persoonlijkheid, verdwaald in een werkelijkheid die ingaat tegen de grond van haar bestaan. Halsstarrig probeert zij met haar eigen kleur binnen de lijntjes van de haar opgelegde politieke werkelijkheid te kleuren. Kliederwerk en een karikatuur van haarzelf is het resultaat. Deze kerken lijken te zijn verworden tot één van die kleurplaten die vroeger (misschien nog steeds wel) op de zondagsschool door de kinderen vol ijver binnen de lijntjes werd gekleurd. Goed voor de sier, maar thuisgekomen verdwijnt het direct bij het oud papier.
Een kliederkerk die volgens eigen zeggen midden in de wereld staat. De term 'kliederkerk' is overigens niet ontsproten uit mijn eigen creatieve brein, maar een term die veelvuldig voorkomt op de website van de Protestantse Kerk Nederland. Het is een: "missionaire vorm van kerk-zijn waarin jong en oud samen op een creatieve manier de betekenis van Bijbelverhalen ontdekken." De foto bij een artikel over de kliederkerk, geeft het beeld van een groep mensen van jong tot oud die druk aan het fröbelen zijn. Spontaan kwam bij mij de gedachte op dat er inderdaad wel heel veel geloofsknutselwerk nodig is om binnen de opgelegde lijntjes te kunnen blijven kerken. Vandaar dat ik de term in de context van mijn zoektocht overgenomen heb.
Het is een situatie die in schril contrast staat met de ideeën van Abraham Kuyper. Volgens deze dominee, staatsman en politicus, die de scheiding van politiek en kerk voorstond, was de kerk de plaats van contemplatie. De plaats voor beschouwing van de wereld en het eigen handelen. Een plek om vrij van wereldse lasten, samen met anderen, vanuit de bijbel te blijven (be)schaven aan de normen en waarden die het eigen handelen (dus ook de politiek) in de wereld bepaald.
Ondertussen is de wereld en ook het zelfbeeld van de kerk ongeveer zo'n honderdtachtig graden gedraaid. De scheiding van kerk en staat (overigens in Nederland geen harde wettelijke scheiding) is geleidelijk vanuit de wereldse machten overbrugd en teniet gedaan. Het is nu de wereld en vooral de politieke werkelijkheid die de kerk bepaald. Dit resulteert in een kliederkerk die worstelt met haar bestaansgrond.
Nu zal het niemand zijn ontgaan dat ik spreek over de kerk, maar niet haar leden. Ook heb ik bewust de term 'gemeente' vermeden. Dit omdat in mijn optiek de gemeente van Christus niet te vangen is binnen een kerk. Volgens het woordenboek betekent het woord kerk: 'gebouw voor de christelijke eredienst; christelijk instituut.' Met andere woorden een door mensen gebouwd geheel. Dit terwijl de gemeente van Christus een organisch geheel is. De gemeente is de som van alle ware gelovigen, het 'lichaam' van Christus, bezield door de Geest.
Het gebouw of instituut, de kerk, is in het verleden vele malen overgenomen en geïnfiltreerd door wereldse machten, ook nu gebeurt dit. Maar de ware gemeente staat hierboven. De wereldse retoriek over een zogenaamd betere wereld, waarbij inclusie en klimaat door middel van angst, censuur en repressie wordt afgedwongen, wordt ontmaskerd in het licht van het evangelie. De ware gemeente weet dat de onvoorwaardelijke liefde van God de basis is van haar bestaan. Een ieder die in het licht van deze liefde leeft, kan niet anders dan hierin te delen met andere mensen en de schepping (de natuur). Hierbij geldt dat echte liefde per definitie onvoorwaardelijk is. Liefde kan niet afgedwongen of afgekocht worden en kan alleen in vrijheid worden gegeven of ontvangen. Elke dwang is haar vreemd, want waar dwang aanwezig is, kan liefde niet bestaan. Hetzelfde geldt voor verantwoordelijkheid, want dit kan alleen vrijwillig gegeven en genomen worden.
De wereldse machten willen met angst en repressie een volgens hen betere wereld afdwingen. Dit gaat ten koste van vrijheid en liefde, waarvan de recente geschiedenis ons leert dat een liefdeloos kil slavenbestaan het gevolg is. Met andere woorden een hels bestaan. De kerk houdt haar mond over de kwaadaardige politieke agenda’s zoals het programmeerbaar centrale bank geld (CBDC) en het daaraan gekoppelde digitale identiteitsbewijs. Dit terwijl het Bijbelboek openbaringen hiervoor waarschuwt. Ook wie niet gelooft dat we in de eindtijd leven, kan niet om deze waarschuwing heen.
Het is ook ongelooflijk en ronduit hypocriet dat de kerk zich niet voluit en luid uitspreekt tegen de oorlogstaal van de politiek en zich niet ten volle inzet voor vreedzame oplossingen. Dit terwijl iedere zondag wordt gepreekt dat alle christenen 'broeders en zusters' zijn. Behalve de Russische broers en zussen, lijkt het wel. Ook hebben veel van deze zogenaamde 'broers en zussen' in politiek en kerk er geen problemen mee om hun 'broers en zussen' naar de gehaktmolen van de oorlog, de dood, in te sturen. Ook blijft het oorverdovend stil rond het aantoonbaar liegen in politiek en media, het onrecht wat agrariërs, waarvan velen lid van de kerk, wordt aangedaan en zo kunnen we nog wel even doorgaan.
Dan de tweedeling in de maatschappij die met rasse schreden ook de kerk binnen treedt. Terwijl een deel van de leden nog niet gewend is aan het homohuwelijk, wordt de kerk geconfronteerd met een radicale woke agenda. De verschillende oorlogen waarin de Nederlandse politiek gretig en actief meedoet, vaccinatie en de klimaatreligie. Dit zal dan ook wel de hoofdreden zijn van de terughoudendheid en het continue binnen de lijntjes willen kleuren. Een tweedeling die ook nog eens aantoonbaar door een zogenaamd christelijke politiek wordt gezaaid. Tegenstellingen die wegvallen als men de moeite neemt deze te bekijken in het licht van het evangelie en de liefde van Christus. Deze liefde is het cement van de brug tussen mensen, gebouwd met de stenen van Gods woord.
Zes dingen haat de HEER, zeven dingen zijn hem een gruwel: ogen die hooghartig kijken en een tong die liegt, handen die onschuldig bloed vergieten en een hart dat op het kwade zint, voeten die zich naar de misdaad reppen en getuigen die bedriegen, altijd liegen, en zij die stoken tussen broers. (spreuken 6:16-19)
Binnen de lijnen is er weinig ruimte, waardoor alle ‘gekliederde’ kleuren in elkaar overlopen en al snel een grauw geheel vormen. Door binnen de lijnen te kleuren, geeft de kliederkerk, voordat de kleur verdwijnt, een schijn van kleur aan een wereldse en kwaadaardige agenda.
Ten slotte wil ik nogmaals benadrukken dat mijn gebruik van het woord 'kliederkerk' niet bedoeld is om gemeenten die in alle oprechtheid deze methode gebruiken te beledigen. Als deze methode voor hen werkt, dan zal ik de laatste zijn om hierop kritiek zal hebben. Ook begrijp ik dat elke lokale gemeente en parochie een eigen invulling geeft aan het begrip ‘kerk zijn’ en dat de landelijke of internationale instituties voor vele lokale gemeenten/parochies niet representatief zijn. Daarom spreek ik ook liever over lokale gemeenten. Dit omdat een gemeente zoveel meer omvat dan het gebouw en het bouwwerk van het instituut kerk.
Tegelijkertijd wil ik wijzen op de schade die het overkoepelende instituut de lokale gemeenten en parochies kan berokkenen.